شاهکار رضاشاه پهلوی در محرم/ پوشیدن لباس مشکی ممنوع!+ عکس
تاریخ انتشار: ۹ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۹۵۹۱۹۴
تلاشهای رضاشاه برای ضربهزدن به مجالس عزاداری تا جایی پیش رفت که ۲ سال بعد از ممنوعیت عزاداری و فرمان کشف حجاب در سال ۱۳۱۴،دستور عجیبتری داد و در سال ۱۳۱۶ اعلام کرد که پوشیدن لباس مشکی هم ممنوع است.
به گزارش مشرق، پیشتر در گزارشی اشاره شد که رضاخان پهلوی در زمانی که سردار سپه بود، با رویکرد تزویرگرایانه، تلاش بسیاری کرد تا خود را فردی مذهبی نشان دهد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
تصویری از رضا خان پهلوی در کنار احمدشاه قاجار
همزمان با فرمان منع حجاب، عزاداری ممنوع شد
اشاره شد که سیاست گام به گام رضاخان، ابتدا با تقلیل ایام عزاداری شروع شد و او تعطیلات چهار روزه پایان دهه اول محرم را کاهش داد. بعد به بهانه مدرن شدن و تمایل به غربی شدن، تغییر صورت ظاهری عزاداری به مراسم کلیسا را دنبال کرد. او دستور داد در مجالس روضه از میز و نیمکت (به رسم کلیسا) استفاده کنند و زن و مرد مختلط بشینند و زنان هم حجاب نداشته باشند. در نهایت رضاشاه در سال ۱۳۱۲ تعزیه سیدالشهدا را ممنوع کرد و بعد عزاداری محدود شد. در سال ۱۳۱۴ که فرمان منع حجاب صادر شد، اساساً عزاداری هم ممنوع شد.
تبدیل شدن مجالس عزاداری به مجالسی مشابه کلیسا
رضاشاهی که برای معجر کشیدن از سر زینب به سینه میزد، فرمان کشف حجاب داد
رضاشاه که روزی در مقابل دسته قزاقها فریاد میزد: «اگر در کربلا قزاق بودی/ چهسان معجر ز زینب میربودی» خودش دستور کشف حجاب را صادر کرد. در همان سال ۱۳۱۴ فرمان ممنوعیت عزاداری نیز صادر شد. براساس بخشنامه محرمانه وزارت داخله در ۲۸ اسفند ۱۳۱۴ در ایام سوگواری محرم و صفر راه انداختن دستهها ممنوع شد. جو خفقان به سمت و سویی رفت که روضههای خانگی، مراسمات حوزههای علمیه و از همه عجیبتر، ذکر مصایب حضرت سیدالشهدا (ع) در مجالس ترحیم هم ممنوع اعلام شد.»
پیرو فرمانهای بعدی که پشت سر هم میرسیدند، از بستن دستمال یا روسری برای شرکت در مجالس روضه جلوگیری شد؛ تا اینکه در سال ۱۳۱۶ شمسی، طی اطلاعیه محرمانه وزارت داخله به طور کلی روضهخوانی ممنوع شد. در این اعلامیه، هدف از ممنوعیت روضهخوانی، «خارج کردن مردم از خرافات و آشنا نمودن مردم به تمدن امروز» به عنوان «وظیفه اساسی دولت در مسایل داخلی» دانسته شده بود.»
حمله عوامل رضاشاه به دسته عزاداری
عوامل رضاشاه به زور مانع برپایی مجالس عزا میشدند
سختگیری و خفقان رضاخانی، گاهی هم خیلی فجیع و بیمحابا میشد. مثلاً حاکم اصفهان برای اینکه بتواند منویات همایونی را اجرا کند، تقاضای «جواز شدت عمل» میکند. در سندی از اسناد وزارت دربار این نامهنگاریها آمده است. در یکی از این اسناد و در فرمان وزارت دربار در خصوص اجرای قانون اتحاد لباس و جلوگیری از دستجات عزاداری در مورخه ۱۳۰۹/۱۰/۷ آمده است: «برای اجرای کامل قانون... حکومت جلیله اصفهان پیشنهاد نمودهاند، هرگاه به رفق و مدارا و اندرز و نصیحت پیشرفت ننمود، تدابیر شدیده اتخاذ شود. مراتب به عرض خاکپای مبارک همایونی ارواحنافداه رسیده و مورد تصویب واقع گردید.»
حاکم اصفهان، چند روز بعد در نامهای به تیمورتاش (وزیر دربار) مینویسد: «بنده با مراجعه به روحیات ایرانی هیچ تردید ندارم که در این مملکت سعادت را باید عنفاً و جبراً تحمیل این مردم کرد و همین که پای زور به میان آمد، همه تسلیم خواهند شد. ولی با سفارشاتی که پی در پی به بنده فرمودهاید تا دستور جدی به بنده مرحمت نفرمایید مطابق وظیفه که دارم مبادرت به خشونت نخواهم کرد. اما راجع به سینهزن و دستجات تعزیه و این افتضاحی که در تمام ایران نظیر ندارد، این هم معطوف است به قسمت اول، یعنی بدون جبر و زور ممکن نیست از این کار جلوگیری شود.»
وقتی پوشیدن لباس مشکی در ایران ممنوع شد
تلاشهای رضاشاه برای ضربهزدن به مجالس عزاداری به همینجا ختم نشد. همانکس که در دسته عزاداری در کوچهها فریاد میزد: «ز جور کوفی و بیداد شامی/ حسین یاور ندارد ای نظامی» ۲ سال بعد از ممنوعیت عزاداری و فرمان کشف حجاب در سال ۱۳۱۴، دستور عجیبتری داد و در سال ۱۳۱۶ اعلام کرد که پوشیدن لباس مشکی ممنوع است. همانطور که پیشتر گفته شد مردم که برای مقابله با دستورات رضاشاه، روی به برگزاری مراسم عزاداری به صورت مخفیانه، در زیرزمینها و حتی بیابانهای اطراف شهرها کرده بودند با این دستور با مشکلات بسیاری روبرو شدند.
جای روضه سیدالشهدا در ختم مختصری از پیشینه و خدمات متوفی گفته شود
اتفاقات حیرتآور پشت سر هم روی میداد و ممانعت ذکر مصیبت تا جایی پیش رفت که خواندن مرثیه اهل بیت حتی در ختمها هم ممنوع شد و این در سال ۱۳۱۸ رقم خورد. این ممنوعیت گاهی دردسرساز هم میشد. مثلاً مردم که خیلیهایشان حتی از این بخشنامهها و اعلامیهها خبری نداشتند، در مجالس ترحیم درگذشتگان خود، ذکر مصیبتی هم از مصائب سیدالشهداء (ع) میکردند. این وضعیت، کار را برای عُمال رضاخان دشوار کرده بود. برای همین برخی از این کارگزاران در پی سامان دادن به اوضاع برآمدند. برای نمونه استاندار خراسان در ۱۴ بهمن ۱۳۱۸ به نخست وزیر نوشت: «چون مدتی است ذکر مصیبت اکیداً ممنوع گردیده و ممکن است به استناد این ماده در بعضی نقاط، ندانسته مبادرت به ذکر مصیبت کنند، بنابراین و نظر به اصلاحاتی که از ۱۳۱۴ به این طرف در وضعیت اجتماعی کشور حاصل شده به نظر بنده سزاوار است که به طور کلی در مقررات مجالس ترحیم تجدیدنظری به عمل آمده و مخصوصاً ماده مربوط به ذکر مصیبت حذف و عندالاقتضاء اجازه داده شود در پایان مجلس، مختصر ذکری از پیشینه و خدمات متوفی گفته شود.»
دستور راهاندازی کارناوال شادی همزمان با ماه محرم
اما اوج شاهکارهای رضاشاه در محرم سال ۱۳۱۹ اتفاق افتاد. دولت رضاخانی به سران اصناف و بنگاهها دستور داده بود تا همزمان با ماه محرم، «کارناوال شادی به راه بیندازند و در سال ۱۳۱۹ جشن با ایام تاسوعا و عاشورا مصادف گردید. در آن شب، عدهای عمله طرب و فواحش، سوار بر کامیونهای روباز، به رقص و پایکوبی در خیابانها پرداختند...»
محاسن کسی را که به مجلس روضه میرفت، میتراشیدند
این روند تا هنگام سقوط پهلوی اول و تبعید او به تبعیدگاه ادامه داشت. رضاخان که بهحق خاطرهای تلخ از خود در تاریخ به جای گذاشت، در اذهان ملت مؤمن ایران هم که دل در گرو امام حسین (ع) و یاران وفادارش دارند، سالهایی از رنج و تنگنا را آفرید. در این دوره «تا میتوانستند مردم را اذیت و آزار کردند و دیگر کسی جرأت نمیکرد برای امام حسین (ع) عزاداری کند. اوضاع بهگونهای بود که حتی از جلسات چندنفری هم جلوگیری میشد و نمیگذاشتند سه نفر با هم روضه بخوانند. اگر کسی به مجلسی میرفت و نام امام حسین (ع) را میبرد و گزارش میدادند او را دستگیر میکردند، گاهی محاسنش را میتراشیدند و گاهی هم شکنجه یا چند ماه زندان میکردند.
مستند یک قرن با حسین از ممنوعیتهای عزاداری در دوران پهلوی اول
با رفتن رضاشاه، تکایای تعطیل شده جان گرفتند
از سال ۱۳۱۸ تا ۱۳۲۰ آمریکاییها در گزارشهای خود آوردند که ایران یکپارچه آماده اغتشاش و شورش علیه پهلوی و رضاخان است؛ آن هم در دوران قدرت رضاشاه و مهمترین دلیلش مبارزه رضاشاه با حجاب و شعائر حسینی بود که موجب نارضایتی جامعه ایران شد. مردم آماده شورش بودند. همان ایام با موضعگیریهای رضاشاه در جنگ جهانی و چرخشش از انگلیس به سمت آلمان و به دلیل نارضایتی و همراهی نکردن مردم، انگلیسیها تصمیم به عزل او گرفتند. در شهریور سال ۱۳۲۰ رضاشاه رفت و محمدرضا پهلوی به سلطنت رسید.
با رفتن رضاشاه، در سال ۱۳۲۱ دستههای عزاداری راه افتاد و تمام تکایا و حسینیههای تعطیل شده جان گرفت. البته این با دستور پهلوی نبود بلکه خواست مردم به این سمت میرود.
حاج مرزوق کربلایی
حرفهای حاج مرزوق در اولین دسته عزاداری بعد از رضاشاه
در اولین دستههای عزاداری که در آن سال به راه میافتد، حاج مرزوق مداح سرشناس آن دوران در بازار تهران زمانی که به سبزه میدان میرسد، عصای خود را بلند میکند و میگوید: «کو آن زندیقی که عزای سیدالشهدا را ممنوع کرده بود؟» او به هر فرنگی مآبی در آن روزها میرسید، میگفت: «کو آن شاهی که میخواست چراغ عزای سیدالشهدا را خاموش کند، اما پُف کرد، ولی ریشه خودش سوخت.»
مردم در آن سالها علنی عزاداری میکنند. پهلوی دوم مماشات میکند، اما او هم بعد از مدتی دوام نمیآورد و به مخالفت با مجالس عزاداری به سبک خود میپردازد. از این مخالفتها هم خواهیم گفت.
منبع: فارسمنبع: مشرق
کلیدواژه: جشنواره فجر قیمت انقلاب اسلامی عزاداری ماه محرم عزاداری محرم رژیم پهلوی رضا شاه پهلوی لباس مشکی پهلوی جنگ جهانی کشف حجاب احمد شاه قاجار عاشورا مجلس انگلیس محمدرضا پهلوی رضاخان سیدالشهدا کربلا آلمان خودرو قیمت های روز در یک نگاه حوادث سلامت پوشیدن لباس مشکی مجالس عزاداری دسته عزاداری ذکر مصیبت ممنوع شد کشف حجاب سال ۱۳۱۴ هم ممنوع
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.mashreghnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «مشرق» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۹۵۹۱۹۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
فرصت سوزی و خستگی برای امروز کشور ممنوع است
به گزارش خبرنگار مهر، سپهر خلجی صبح پنجشنبه در جلسه شورای اداری استان ایلام اظهار کرد: وظیفه مهمی در قبال اطلاع رسانی کارهای انجام شده در دولت برای مردم داریم.
وی بیان کرد: اقدامات خوبی در استان ایلام از جمله در بخش اربعین حسینی صورت گرفته است، مردم باید این حجم از اقدامات را زندگی خود احساس و درک کنند.
خلجی با اشاره به اینکه روایت اول در ارتباط با رویدادهای مختلف باید در اختیار ما باشد، گفت: ۳۷ هزار شهید غزه امروزه روایتی از مظلوم مردم غزه است.
رئیس شورای اطلاع رسانی دولت عنوان کرد: آمریکاییها روزی میگفتند دانشگاه پادگان نیست، امروز حمایت دانشجویان آمریکایی باعث زندانی شدن آنها شده است.
خلجی تصریح کرد: آرایش رسانهای دشمن آفندی شده است، یعنی علاوه بر برجسته کردن نقاط ضعف، حتی به نقاط قوت کشور هم حمله رسانهای میکنند.
وی افزود: درگیر جنگ رسانهای و روایتها هستیم، الان حوزه جنگ رسانهای دشمن بیشتر در بخش اقتصادی است.
رئیس شورای اطلاع رسانی دولت با اشاره به اینکه وظیفه ما امیدآفرینی و اعتماد سازی است، افزود: یادمان نرود در چه شرایطی دولت سیزدهم، دولت را تحول گرفت، تورم ۶۰ درصدی داشتیم.
وی افزود: تورم محصول دولت گذشته است که به این دولت رسیده است، نفوذ تا دفتر رئیس جمهور وجود داشت.
خلجی تصریح کرد: نفت به فروش نمیرفت، امروز بیش از یک میلیون و ۵۰۰ بشکه نفت فروخته میشود.
رئیس شورای اطلاع رسانی دولت عنوان کرد: رشد بالای ۶ درصد در کشور را تجربه کردیم و این میزان به هشت درصد خواهد رسید.
وی عنوان کرد: پیشرفته کشور در بخشهای مختلف مثل فضایی، ارتباط با کشورهای خارجی، قاب توجه است.
وی گفت: حجم نقدینگی از ۴۰ درصد در دولت گذشته به ۲۴ درصد در دولت سیزدهم رسیده است.
خلجی با اشاره به اینکه روایت این اقدامات برای مردم لازم و ضروری است، افزود: فرصت سوزی و خستگی برای امروز کشور ما ممنوع است.
وی گفت: تبیین، رفع شبه و روایت گری جزو اولویتهای مسؤولان باید باشد، آمارهای مقایسه مستند به مردم ارائه دهید.
رئیس شورای اطلاع رسانی دولت اظهار کرد: خود مدیر مسؤولیت اصلی اطلاع رسانی دستگاههای اجرایی خود است.
وی با اشاره به اینکه مدیران به تقویت بخش اطلاع رسانی بپردازند، تصریح کرد: باید پروژههای سرمایهگذاری در استان ایلام پیوست اطلاع رسانی تعریف شود.
خلجی عنوان کرد: باید حوزه اطلاع رسانی اولویت شناخته شود، دستگاههای اجرایی از افراد توانند برای روابط عمومی استفاده کنند.
کد خبر 6094892